Parawaning, czyli nie chcę cię widzieć

Słowo „parawaning” pojawiło się w potocznej polszczyźnie całkiem niedawno, lecz postawa obywatelska, która za nim się kryje, znana jest od dawna.

Meldunki z nadmorskich plaż trafiają ostatnio do głównych wydań telewizyjnych dzienników. Wysyłani w niebezpieczne rewiry reporterzy donoszą o nowym obyczaju, który najpierw został dostrzeżony na plaży we Władysławowie (bo gdzieżby indziej?), a następnie na innych popularnych plażach.

Jak można scharakteryzować parawaning? Najkrócej mówiąc, jest to dążenie wypoczywającego nad morzem rodaka do zajęcia dla siebie jak najlepszego kawałka plaży. Okupacja zostaje potwierdzona rozstawionymi parawanami (liczba mnoga jest tu niezbędna), tworzącymi obwód zamknięty. O prestiżu kolonii decydują dwa czynniki: bliskość morza i zajęty obszar. Jak widać na zdjęciach, najbardziej ekspansywni rodacy są w stanie ogrodzić teren, na którym można by rozegrać mecz piłkarski.

W związku z tym, że powierzchnia plaży jest ograniczona, zaś liczba amatorów opalania praktycznie o tej porze roku nieograniczona, o ostatecznym sukcesie decyduje pora rozstawiania płóciennych zasieków. Im wcześniej, tym lepiej. Najbardziej waleczni pojawiają się ponoć z osprzętem zaraz po świcie. Spóźnionym pozostaje ustawianie konstrukcji z dala od wody, natomiast lubiący dłużej pospać mogą jedynie z brzegu popatrzeć na okopanych. I niech uważają, by nie deptać wydm, bo za to grozi mandat.

W związku z gwałtownym rozwojem parawaningu nasuwa się oczywiste pytanie, czemu mianowicie on służy? Jak zapewne pamiętają jeszcze najstarsi miłośnicy słonecznych kąpieli, kiedyś parawan miał bardzo określony, wynikający niejako z definicji cel. Mianowicie miał osłaniać przed wiatrem, a częściowo także przed słońcem, co w szczególności dotyczyło małych dzieci. Tak się przyjęło, że jedna opalająca się grupa dysponowała jednym parawanem. Parawaning to coś zupełnie innego. Tutaj chodzi o odgrodzenie się, wyodrębnienie się, ochronę własnej tożsamości przed sąsiadem z plaży, ale z drugiej strony przesyłany mu komunikat – nie chcę cię widzieć. Jestem wprawdzie na plaży publicznej, ale jestem u siebie. Obcym wstęp surowo wzbroniony! Brakuje tylko tabliczki „Uwaga, zły pies”.

Parawaning jest nowym zjawiskiem, ale postawa społeczna, którą wyraża, wcale nowa nie jest. To chyba przyszło wraz z nastaniem wolności. Polak nagle poczuł potrzebę izolowania się, podkreślania własnej odmienności. Przez wiele lat mieszkałem w bloku, gdzie nikt nie myślał o wstawianiu na korytarzu dodatkowych drzwi, a po 1989 r. nagle zaczęto odgradzać klatki, wyodrębniać zaułki, wstawiać metalowe kraty, gdzie tylko się dało. To była jednak tylko zapowiedź powszechnego grodzenia, które miało nastąpić wkrótce, wraz z bogaceniem się tzw. klasy średniej i lekko-pół-średniej (jest taka bokserska kategoria wagowa). Mieszkanie w osiedlu ogrodzonym i strzeżonym stało się wyznacznikiem społecznego prestiżu.

Rodak tylko wmawia sobie, że wyjeżdża na urlop po to, żeby oderwać się od rzeczywistości, żyć według innego porządku. Prawda jest jednak taka, że przenosi w nowe miejsce większość zwyczajów i obyczajów, w tym oczywiście potrzebę odgradzania się od bliźniego swego.

O zjawisku parawaningu pisze się i mówi w tonacji nieco żartobliwej, lecz w przyszłości problem będzie wymagał rozwiązań systemowych. Dlaczego jedni mają mieć dostęp do morza, a inni nie? Dlaczego jedni mogą się rozwalać na stu metrach kwadratowych, a inni tylko kucać na brudnym piasku? Może należałoby ustalić odgórnie pewne parametry, przyznać każdemu rodakowi udającemu się nad Bałtyk tyle samo metrów kwadratowych piasku? Było nie było, chodzi bowiem o sprawiedliwość społeczną.

Na obecnych parlamentarzystów nie ma co liczyć. Może problemem zajmie się przyszły Sejm?