Ostatni seans filmowy

Trwa wyburzanie budynku na tyłach dawnego warszawskiego kina Femina. Rozbiórkę prowadzi obecny inwestor, który planuje stworzyć tu dyskont znanej sieci. Nie będzie natomiast obiecanej wcześniej przez firmę sali kinowej.

Wiadomość ukazała się na stronie internetowej TVN 24, nie wiem, czy trafi do wydań telewizyjnych, gdzie w ostatnich dniach dominuje inny warszawski temat, mianowicie tzw. dzikie prywatyzacje. Tutaj dzikiej prywatyzacji najprawdopodobniej nie było, co nie znaczy, że nie ma skandalu.

Femina to było bardzo popularne kino, do którego chodziło kilka powojennych pokoleń warszawiaków. W nowych czasach, kiedy jednosalowe kina padały jedno po drugim, Femina nie poddała się, owszem, to właśnie tutaj powstał jeden z pierwszych multipleksów. Kameralny, lecz z własną atmosferą, chyba bez popcornu, ale tu może mnie pamięć zawodzić. Tak czy inaczej, będąc w multipleksie, czuliśmy się, że jesteśmy w kinie „takim jak dawniej”. Duża przyjemność.

Pewnie nie wszyscy kupujący bilety do Feminy zdawali sobie sprawę, że to miejsce niezwykłe, z własną historią sięgającą czasów przedwojennych. Przetrwało wojnę i okupację, w czasie getta był tu teatr rewiowy, gdzie występowały największe gwiazdy znajdujące się za murem. Nie bez przyczyny po warszawskiej premierze „Pianisty” Romana Polańskiego część gości przeszła do Feminy, gdzie odbył się zaimprowizowany koncert.

W 1951 r. na parterze zainstalowano kino, które przetrwało do 2014 r., kiedy to odbył się ostatni seans filmowy – „Miasto 44” Jana Komasy. Jak pisano w relacjach, po ostatnim wieczornym pokazie niektórzy widzowie na długo pozostali na swych miejscach. Potem organizowano jeszcze protesty w obronie Feminy, ale na nic się one zdały. To już niemal reguła – skuteczność protestów w obronie dóbr kultury jest u nas znikoma.

Nowy właściciel obiecywał jednak, że sala kinowa pozostanie, ale widocznie zmienił zdanie. Zawsze można powiedzieć, że nie dało się połączyć dwóch różnych funkcji obiektów. Powstanie więc okazały sklep sieci Biedronka. Ma natomiast pozostać neon. „Femina” zaświeci więc nad Biedronką, co będzie raczej widokiem dość upiornym.

Nie pierwszy to przypadek w Warszawie, i pewnie nie ostatni, kiedy handel wygrywa z kulturą. Na miejscu kina Relax – sklep. Na miejscu Teatru Nowego (ostatniego miejsca pracy wybitnego reżysera Adama Hanuszkiewicza) – sklep. Na miejscu Teatru Małego, jednej z najciekawszych w swoim czasie scen stolicy – też sklep.

Znak czasu. Ale trochę żal. Feminy też żal. Kto by jednak przejmował się dzisiaj w stolicy losami jednego kina, kiedy wszystkich zajmują działki warte miliony złotych. To są dopiero prawdziwe afery.