Artyści, czyli jesteśmy w domu

„Artyści” to nie jest artystowski film o artystach. To normalny serial o ludzkich sprawach, z tą różnicą, że miejscem akcji jest teatr.

Nie ma czym się chwalić, ale nie jestem fanem seriali, a już polskich w szczególności. Prawdę mówiąc, ostatnią krajową produkcją, którą oglądałem w całości, był „Dom” Jana Łomnickiego sprzed tylu lat, że już nawet wstyd wspominać.

Ale co się okazało? Czytam wywiad z Moniką Strzępką i Pawłem Demirskim, twórcami „Artystów”, a oni – co za zaskoczenie – przyznają, że wzorowali się także na „Domu”, nie licząc oczywiście zagranicznych seriali. I to widać już w pierwszym odcinku, poczynając od postaci portiera, który nazywa się bodaj Popiół (Edward Lubaszenko-Linde), i zapewne odegra rolę podobną do tej, jaką odegrał pan Popiołek, dozorca z „Domu”, grany przez niezapomnianego Wacława Kowalskiego.

Takich aluzji i zapożyczeń jest zresztą więcej, poprzestańmy więc tylko na jeszcze jednym przykładzie – oto kierownik pionu technicznego w teatrze nazywa się Arabski, co nowemu dyrektorowi jak najsłuszniej myli się z Tureckim (tym z kabareciku Olgi Lipińskiej). Lubię takie zabawy cytatami, myślę, że widzowie również. Jeśli zechcą serial oglądać, a szansa jest spora, ponieważ godzina emisji (piątek, TVP 2, godz. 22.20) nie odstrasza.

Jak to dobrze, iż Monika Strzępka spowodowała, że prezes Kurski zrezygnował z pierwotnego terminu (poniedziałek przed północą), który ograniczyłby liczbę widzów do minimum, co wcześniej w publicznej spotkało wiele ambitnych przedsięwzięć.

Najgorzej brzmi tytuł – „Artyści”, który może zniechęcać, skoro zewsząd słychać, a i widać, iż opinia publiczna z artystami się nie liczy. Nie wspominając o władzy, czego ostatnio mamy liczne dowody. Ale zapewniam, to nie jest artystowski film o artystach! To normalny serial o ludzkich sprawach, z tą różnicą, że akcja toczy się w teatrze. No i będzie osiem odcinków, a nie tysiąc pięćset, ale to tylko działa na korzyść pomysłu duetu Strzępka-Demirski.

Akcja zaczyna się od samobójczej śmierci dyrektora Teatru Popularnego (zdjęcia kręcono w znajdującym się w Pałacu Kultury Teatrze Dramatycznym), a następnie napięcie rośnie. W konkursie na następcę wygrywa kandydat z prowincji. Chłopak z osiedla, jak sam o sobie mówi, mamy zatem dodatkowo wątek klasowy, raczej niepojawiający się w rodzimych bezkonfliktowych tasiemcach. Nowicjusz wchodzi w zastane struktury, jest obcy, wszyscy, od portiera poczynając, traktują go nieufnie. A już najbardziej „znany” reżyser, który właśnie przygotowuje kolejną „wybitną” premierę: z daleka widać, że chała, ale publiczność premierowa jest zachwycona, bije brawo, i obowiązkowo – jak to od kilku sezonów w Warszawie się przyjęło – wstaje z miejsc.

Gwiazdy też muszą dać do zrozumienia, że z nimi trzeba się liczyć. Skądś to znamy. To, w sensie dramaturgicznym, bardzo poręczna figura „nowego”, który przychodzi, aby zaprowadzić ład i sens, a na starcie wszystkich ma przeciwko sobie. Z nielicznymi wyjątkami.

Podstawowym zadaniem twórców w takich przypadkach jest przekonanie widzów, że warto temu nowemu kibicować. Stanąć po jego stronie. I to się doskonale udało, także za sprawą grającego dyrektora Marcina Czarnika. To świetny aktor, bardzo zapracowany przez kilka sezonów, ostatnio troszkę zwolnił, a teraz przypomina się z jak najlepszej strony.

W ogóle aktorstwo jest mocną stroną serialu, w dodatku realizatorzy trochę bawią się przyzwyczajeniami widzów, obsadzając wykonawców, z którymi wcześniej pracowali w różnych teatrach w Polsce, nie całkiem w zgodzie z ich emploi. Przykładowo Ewa Dałkowska gra sprzątaczkę rozmawiającą z duchami zmarłych (a w każdym porządnym starym teatrze są duchy), zaś była dyrektor teatru Studio Agnieszka Glińska – nerwową księgową.

W tytule napisałem „dom” małą literą i bez cudzysłowu, ponieważ moim zdaniem odnajdujemy w „Artystach” sytuacje nie tylko z legendarnego serialu, ale z każdego z naszych współczesnych domów. Chciałoby się powiedzieć: inteligencka robota, jeżeli to dzisiaj jeszcze coś znaczy.